Mazury to nie tylko jeziora i lasy. To także region z bogatą, często burzliwą historią, w której kluczową rolę odgrywało wojsko. Jednym z miejsc, gdzie tę fascynującą przeszłość można poznać z bliska, jest Orzysz. Miasto to, nazywane niekiedy „Wojskową stolicą Mazur” lub „wojskową stolicą Polski”, jest siedzibą wyjątkowej placówki: Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej. Jeśli interesujesz się militariami lub historią regionu, to punkt obowiązkowy na Twojej mapie podróży!
O Muzeum Wojska w Orzyszu: Podstawowe Informacje
Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej zostało oficjalnie otwarte 17 czerwca 2015 roku. Jego główną misją jest pielęgnowanie historii Orzysza oraz promowanie dziedzictwa kulturowego i wiedzy naukowej. Siedziba muzeum mieści się przy ulicy Giżycka 9, zajmując zabytkową kamienicę z początku XX wieku, sąsiedni, odtworzony budynek oraz łącznik.
Ambitnym celem twórców muzeum jest przekształcenie Orzysza w największą jednostkę muzealną poświęconą tematyce militariów. Muzeum dynamicznie się rozwija, nieustannie organizuje nowe wystawy i pozyskuje środki zewnętrzne na realizację projektów. Dyrektor muzeum, Beata Szymankiewicz, podkreśla, że placówka oferuje szereg inicjatyw i atrakcji, które mają zachęcić do aktywnego poznawania historii.
Orzysz – Miasto z Silnymi Tradycjami Wojskowymi
Dlaczego muzeum o tematyce wojskowej powstało właśnie w Orzyszu? Historia militarna tego regionu jest bardzo długa. Już w 1753 roku utworzono tu pruski garnizon. Jednak kluczowe znaczenie dla Orzysza miało powstanie i rozwój poligonu wojskowego. Po 1890 roku wykupiono znaczne grunty pod jego rozbudowę, a w samym Orzyszu zbudowano koszary dla tysięcy żołnierzy. W latach 30. XX wieku poligon powiększono do imponujących 20 000 hektarów, budując nowoczesne koszary w Bemowie Piskim. Ta silna i ciągła obecność wojska sprawiła, że Orzysz stał się miastem nierozerwalnie związanym z armią, co ukształtowało jego wizerunek. Dziś tę tradycję podtrzymują m.in. takie wydarzenia jak Walka Czołgów, dynamiczna inscenizacja współczesnego pola walki, która odbywa się w Orzyszu i przyciąga tysiące miłośników militariów.
Co Można Zobaczyć w Muzeum Wojska w Orzyszu?
Muzeum prezentuje wystawy z licznymi militariami. Główna stała ekspozycja nosi tytuł „Orzyskie historie” i liczy około 300 eksponatów. Zbiory muzeum pochodzą w dużej mierze od prywatnych darczyńców oraz od wojska.
Wśród prezentowanych obiektów znajdują się m.in.:
- Zapiski Zygmunta Dowalewskiego – pierwszego powojennego burmistrza Orzysza.
- Karty z dziennika lekcyjnego z Klus z lat 1890-1903.
- Części umundurowania i przedmioty codziennego użytku z czasów PRL.
- Skrzynia do transportowania granatników, wydobyta z jeziora Tyrkło.
- Radiostacje i plecakowa kuchnia polowa.
- Makieta osady nawodnej na jeziorze Orzysz (tej samej, którą badano już w XIX wieku, gdy obniżono poziom wód w związku z budową kanału).
- Diorama dawnego rynku Orzysza.
- Zbiory dotyczące umundurowania, wyposażenia armii i miniatur wozów wojskowych.
Szczególną uwagę zwiedzających przyciągają dwa eksponaty, które Muzeum zaprezentowało jako swoje „perełki” w 2017 roku:
- Radziecki czołg T-34. Ten produkowany w latach 40. XX wieku czołg stoi na placu przed budynkiem muzeum i ma być pierwszym elementem przyszłego Parku Militarnego.
- Miedziany guzik z munduru amerykańskiego żołnierza z 1902 roku. Jego obecność w Orzyszu stanowi zagadkę dla historyków, a jedną z hipotez jest jego związek z transportami UNRRA w latach 1945-1947.
Muzeum w Orzyszu to odrębna placówka od Muzeum Ziemi Piskiej w Piszu, które skupia się na szerszej historii Pisza i regionu, od prehistorii po II wojnę światową, prezentując m.in. eksponaty archeologiczne, etnograficzne, historyczne oraz faunę i florę Puszczy Piskiej.
Planujesz Wizytę?
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o Muzeum Wojska, Wojskowości i Ziemi Orzyskiej, godzinach otwarcia czy planowanych wydarzeniach, najlepiej odwiedzić oficjalną stronę internetową muzeum: www.muzeumwojska.orzysz.pl.
Wizyta w Muzeum w Orzyszu to doskonała okazja, by zanurzyć się w bogatą historię militarną Ziemi Orzyskiej i Mazur, zobaczyć unikalne eksponaty i zrozumieć, dlaczego Orzysz zyskał miano wojskowej stolicy regionu.