Mazury to kraina, która nieodmiennie kojarzy się z wodą, żeglarstwem i beztroskim wypoczynkiem. Województwo warmińsko-mazurskie, słusznie nazywane „Krainą Tysiąca Jezior”, zachwyca obfitością zbiorników wodnych i rozbudowanymi szlakami, idealnymi dla miłośników aktywnego spędzania czasu. Choć nazwa sugeruje tysiąc, w rzeczywistości region ten kryje ponad dwa tysiące jezior o powierzchni przekraczającej 1 ha, a wody zajmują ponad 7% jego obszaru. Wśród tego wodnego bogactwa, jedno jezioro wyróżnia się swoimi rozmiarami, choć w nieco inny sposób niż mogłoby się wydawać – to Jeziorak, najdłuższe jezioro w Polsce.
Czym Wyróżnia się Jeziorak? Długość ma Znaczenie!
Jeziorak nie jest największym jeziorem pod względem powierzchni (ten tytuł dzierżą Śniardwy), ale jego unikalną cechą jest niezwykła długość. Rozciąga się na imponujące 27 kilometrów, co czyni go najdłuższym jeziorem w całej Polsce. Położony jest w zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego, będąc integralną częścią Pojezierza Iławskiego. Nad jego brzegami znajduje się miasto Iława, które jest jednym z dużych ośrodków sportów wodnych w regionie.
Jeziorak Częścią Słynnej Sieci Wodnej
Atrakcyjność Jezioraka potęguje jego strategiczne położenie w systemie mazurskich szlaków wodnych. Dzięki Kanałowi Iławskiemu, jezioro to jest bezpośrednio połączone z Kanałem Elbląskim. Kanał Elbląski to inżynieryjne arcydzieło, obiekt unikatowy na skalę światową, który był nawet postulowany do wpisu na Listę Światowego Dziedzictwa Przyrodniczego i Kulturalnego. Jest to zarazem najdłuższy kanał żeglowny w Polsce, łączący jezioro Druzno w okolicach Elbląga z Jeziorem Drwęckim koło Ostródy.
System pochylni na Kanale Elbląskim, gdzie statki i jachty są transportowane lądem na specjalnych platformach, to jedna z największych atrakcji turystycznych regionu. Kanał Iławski, odchodzący od głównego kanału w Miłomłynie, otwiera drogę wodniakom do Iławy i dalej na Jeziorak, umożliwiając długie, malownicze rejsy przez serce pojezierza.
Mazury: Kraina Wielu Obliczeń i Wielu Jezior
Województwo warmińsko-mazurskie, w którym leży Jeziorak, to region o niezwykłym zróżnicowaniu krajobrazowym i historycznym. Obejmuje historyczne krainy takie jak Warmia, Mazury (z Krainą Wielkich Jezior Mazurskich, Pojezierzem Mrągowskim, Pojezierzem Ełckim i częścią Pojezierza Iławskiego) oraz Powiśle. Choć wszystkie te ziemie współtworzą obraz regionu pełnego wód, każde z pojezierzy ma swój unikalny charakter.
W kontekście jezior, warto zestawić Jeziorak z jego „większym” kuzynem. Podczas gdy Jeziorak dzierży miano najdłuższego w Polsce, największym jeziorem pod względem powierzchni jest Jezioro Śniardwy. Śniardwy, zajmujące obszar 113,8 km kw., również jest jeziorem polodowcowym i znajduje się w Krainie Wielkich Jezior Mazurskich. Podobnie jak Jeziorak, Śniardwy jest połączone systemem kanałów z wieloma innymi jeziorami, tworząc rozległy i popularny szlak żeglugowy. Ta różnica między najdłuższym a największym jeziorem doskonale ilustruje bogactwo i zróżnicowanie mazurskich akwenów.
Aktywności Wodne na Mazurach – Raj dla Wodniaków i Wędkarzy
Jeziora Warmii i Mazur stanowią doskonałe tło dla różnorodnych form rekreacji. Iława nad Jeziorakiem jest prężnym ośrodkiem sportów wodnych. Region przyciąga przede wszystkim:
- Żeglarzy i Kajakarzy: Rozległe szlaki wodne pozwalają na długie rejsy i spływy. Popularne szlaki kajakowe to m.in. Szlak Krutyni (96 km, uznawany za jeden z najpiękniejszych w Europie, prowadzi przez Puszczę Piską) oraz Szlak Łyny (190 km w Polsce, uznawana za najdłuższą rzekę Mazur, oferuje bardziej dziewicze tereny).
- Wędkarzy: Mazurskie jeziora to popularne łowiska. Aby legalnie wędkować, należy posiadać kartę wędkarską oraz zezwolenie na połów w danym zbiorniku. Dzieci poniżej 14 lat są zwolnione z karty, ale wędkują pod opieką dorosłego. Połów z łodzi jest możliwy, ale w określonych godzinach i sezonie. Ryby, takie jak szczupak, sandacz, karp, leszcz czy okoń, lubią spokój. Dlatego najlepsze miejsca do wędkowania to ciche zakątki, z dala od portów i ruchliwych szlaków, często w okolicach szuwarów i wczesnym rankiem. Jezioro Wiartel, objęte strefą ciszy i regularnie zarybiane, jest polecane wędkarzom.
Atrakcje w Okolicach Jezioraka i Pojezierza Iławskiego
Pobyt nad Jeziorakiem to doskonała okazja do odkrywania innych uroków regionu Warmii i Mazur. Okolice Jezioraka i sąsiednie pojezierza oferują:
- Miasta i Miasteczka: Poza Iławą, warto odwiedzić pobliskie Pisz i Orzysz, które również posiadają swoje lokalne atrakcje i historię. Orzysz związany jest m.in. z historią wojskowości i poligonem.
- Muzea i Dziedzictwo Kulturowe: W Ogródku, niedaleko Orzysza, znajduje się Muzeum Michała Kajki, poświęcone życiu i twórczości ludowego poety, a także historii i kulturze Mazur. W Piszu na rynku można zobaczyć rzeźbę z XIX w., potocznie nazywaną „babą pruską”, choć autentyczne kamienne posągi pogańskie mają inną historię. Znajdziemy też ślady osadnictwa staroobrzędowców, zwłaszcza w okolicach Wojnowa, z malowniczym klasztorem i cerkwią.
- Zabytki i Fortyfiikacje: Region jest pełen historycznych budowli, od grodzisk pruskich po zamki krzyżackie (np. w Nidzicy) i biskupie (Lidzbark Warmiński, zwany „Wawelem Północy”), a także pozostałości militarne z obu wojen światowych (Twierdza Boyen w Giżycku, Wilczy Szaniec w Gierłoży, bunkry w Mamerkach, Piska Pozycja Ryglowa koło Pisza).
- Przyroda: Poza jeziorami, warto odkryć piękno Puszczy Piskiej, odwiedzić rezerwat Sosny Taborskie czy Park Dzikich Zwierząt w Kadzidłowie.
- Turystyka Rowerowa: Okolice Jezioraka i południowe Mazury oferują liczne szlaki rowerowe o różnym stopniu trudności, często prowadzące wzdłuż jezior i przez leśne tereny.
Podsumowanie
Jeziorak, jako najdłuższe jezioro w Polsce, stanowi nie tylko ciekawy rekord geograficzny, ale przede wszystkim fantastyczną bazę do odkrywania uroków Warmii i Mazur. Jego połączenie z Kanale Elbląskim otwiera drzwi do rozległej sieci wodnej, a bliskość innych jezior, rzek, lasów oraz bogatego dziedzictwa kulturowego i historycznego gwarantuje, że każdy znajdzie tu coś dla siebie. Czy jesteś zapalonym wodniakiem, wędkarzem, miłośnikiem historii, czy po prostu szukasz miejsca na relaks w otoczeniu przyrody, Jeziorak i cała Kraina Tysiąca Jezior czekają, aby Cię zachwycić.
Planujesz swoją kolejną podróż? Rozważ Mazury i eksploruj najdłuższe jezioro w Polsce!